View Colofon
Original text "Hiša v Hajfi" written in SL by Andraž Rožman,
Other translations
Mentor

Roel Schuyt

Editor

Stefanie Liebreks

Published in edition #2 2019-2023

Een paar maanden later

Translated from SL to NL by Staša Pavlović
Written in SL by Andraž Rožman

12 augustus 
‘Mohammad, wees over een kwartier bij de telefoon. Ik denk dat ik haar gevonden heb!’
    Ik spring uit mijn bed, doe verstrooid en zo vlug als ik kan mijn kleren aan en loop het hostel uit. Snel. Alsof het iets uitmaakt of ik nu vijf minuten vroeger of later aankom. Ik ren bijna de berg af, richting de haven, ergens tussen de joodse wijk Hardara Carmel en de voormalige Palestijnse wijk Wadi Salib. Toch hoor ik een zaag, waarmee wellicht ijzer gezaagd wordt, en ook kippen en hanen. Merkwaardig. De geur van een boerderij in het midden van de stad, die er alles aan doet om de geschiedenis uit te wissen en modern te worden. Net zoals destijds in 1948, toen de Hagana vanaf diezelfde berg de Palestijnse inwoners belegerde, in hun richting schoot, hun huizen sloopte en hen heeft gedwongen om richting zee te vluchten. Mensen hebben aan de pier gewacht om zich in te schepen op een boot, richting Akko te varen en van daaruit verder naar Libanon, Syrië. Tussen de vluchtelingen waren ook Mohammads vader Soeleiman, zijn moeder Samera, zijn grootvader Daoud, grootmoeder Bagdad, tante Labiba… Op 22 april 1948 wisten ze nog niet dat ze nooit terug naar dit land zouden keren. Wat ze ook niet wisten is dat hun kinderen en kleinkinderen Haifa nooit zouden zien. 
    Steil is de helling van de berg Carmel. Na twee meedogenloze trappen naar beneden en nog twee straten met ultramoderne verkeerslichten, kom ik volledig buiten adem de Wadi Salibstraat aan. Ik zoek huisnummer 16. Toen de zus van Mohammad me enkele minuten daarvoor liet weten dat ze een vergeeld document van Daoud had gevonden, met dit cijfer erop, wist ik zeker dat ik dat huis al eens had gezien. Wat een vergissing. Daar is nummer 17 en een paar andere nummers. Een park met palmbomen, keurig gemaaid gras en een plein. Daar is een bouwplaats waar de flatgebouwen op groeien en in de achtergrond een monstrum – een glazen gebouw met ik weet niet hoeveel verdiepingen, dat eruitziet als een reusachtig ruimteschip met een puntige spits. Daar staat een moskee. En daar langs de zee staan rood witte kranen. Alleen nummer 16 is nergens te bespeuren. Maar een van deze huizen moet het juiste zijn. Ik heb meer en meer vragen.
        Werd het huis gesloopt? Hebben zionisten in de nasleep van de nakba de straat in stukken gesneden, zoals ze dat ook met het naburige kerkhof hebben gedaan, en heeft het huis nu een ander adres? Hebben ze alle huisnummers veranderd? 

Ik vertrek naar de volgende wijk. Wadi Nisnas. De meerderheid van de Palestijnse bevolking woont nu hier. Ik moet Mohammad bellen. Niet dat ik het echt wil. Ik vraag me af of ik hem te snel over het huis heb verteld. Ik zou niet zo overhaast moeten doen, ik zou het eerst zelf volkomen zeker moeten weten en me niet laten leiden door euforie, waardoor ik hem half onjuiste informatie door heb gegeven. 
    ‘Mijn excuses, ik heb het nog niet kunnen vinden. Maar ik kom er heel dichtbij. Nu weet ik in welke straat ik moet zoeken. Er staan enkele huizen, hoogstens tien. Een daarvan moet het jouwe zijn.’ 
    ‘Maak je geen zorgen. Maar vergeet niet mijn moeders sjaal daar achter te laten.’ 
    ‘Doe ik.’ 
    Voordat ik vertrok had Mohammad een katoenen sjaal meegebracht naar café Shakira. Nog heel mooi. Groen, donkerrood en blauw met verschillende patronen. Hij wou dat ik iets van hem achterliet in Haifa. Ik vroeg hem naar het verhaal achter die sjaal. Ik kon aan zijn gezicht lezen dat dit niet het juiste moment was om het daarover te hebben. ‘Als je terug bent vertel ik je alles.’ 
    Ik loop verder langs Wadi Nisnas. Ik kom aan bij de Bahai-tuinen en ga dan in noordelijke richting verder, loop nog een stukje langs de zee, tot aan de Fattoush. Daar is een restaurant met een weelderig terras, met heerlijk Palestijns eten en koffie met kardemom. 
    Aan een van de houten tafels wacht ik op de Palestijnse activist Jafar Farah. Ik ben niet de eerste die naar Haifa is gekomen op zoek naar een huis. Deze man met dik haar en een rossige snor weet tot wie je je met dat soort vragen moet wenden. Hij somt de namen op van de mensen die ik moet bellen. 
    Hij neemt me mee naar zijn auto. In de gps tikt hij ‘Wadi Salib Street 16’. Het apparaatje vindt het adres en we rijden naar het oosten, langs de haven, richting de straat die ik al ken. Ik ben ervan overtuigd dat ik dichter bij de grote vondst kom. Een vrouwenstem kondigt aan: uw bestemming bevindt zich aan de rechterzijde. Ik kijk naar rechts. Het enige wat ik zie is het park. Dat park met palmbomen, een pleintje en een bijna Engels aandoend gazon. Heeft het huis hier gestaan en werd het gesloopt? Misschien. Maar ik vertrouw liever op deskundigen dan op de gps. In mijn agenda staan al enkele afspraken gepland. 

13 augustus 
Ik bel de mensen op die Jafar me heeft aangeraden. Walid Karkabe toont vrij veel interesse voor het verhaal. Hij heeft toegang tot de archieven. Hij belooft me oude kaarten te bekijken. Ik krijg ook nieuwe informatie van Mohammads zus. Het nummer dat op het gevonden document staat is misschien niet het nummer van Daouds huis, maar van zijn kapperszaak. Dat is tenminste mijn conclusie na ons gesprek. Ik weet niet of ik vooral mezelf probeer te overtuigen dat er nog hoop is, of dat haar uitleg echt op die manier geïnterpreteerd kan worden. Die verwarring kan ik alleen oplossen als ik dat document te zien krijg. Ze zal het opsturen. Ik moet alleen even wachten. 
    Van al die informatie word ik moe. Ik vlucht naar Fattoush, bestel een portie hummus en labneh. Zwaar hoofd, zware ledematen. Ik wil niet meer bewegen. Waarom ben ik hierheen gekomen? Mohammad heeft zelf een tekening gemaakt van het huis, van de wijk en de straat Wadi Salib, van zijn grootvaders kapperszaak, van de goedhartige Jodin Rahel… En nu ga ik zijn illusie kapotmaken. Net zoals zionisten Palestijnse huizen kapot maakten. Hij heeft nochtans gezegd dat hij zich vrijheid moest inbeelden om te kunnen overleven. En nu ga ik zijn idee vertrappen. Wat is erger: een huis verliezen of een illusie? Wat is beter: de waarheid kennen of geloven? Mohammad is niet gelovig, ik ook niet. Het antwoord ligt dus voor de hand. Maar het is moeilijker om de waarheid te verdragen, dan om te geloven. 

14 augustus 
Ik word opgebeld door Walid. ‘Huisnummer 16 bestaat niet meer.’ Op die plek bouwen ze nu 180 appartementen, op de bouwwerf naast het park. Hij stuurt me de kaart met daarop  aangeduid het plekje waar het huis ooit stond. Nu heb ik het bewijs. Het bestaat niet meer. Ik weet alleen niet of het gaat om het huis of de kapperszaak. Wat ik wel weet is dat er naast het huis een trap was, die langs de helling van de berg Carmel leidde. En dat er naast de kapperszaak een café was – café Radio. Ik moet Mohammad bellen. 
    ‘Ik hoop dat je niet te triestig bent.’ 
    ‘Ik ben blij.’ 
    ‘Blij?’ 
    ‘Ja. Omdat mijn stem zich nu in Palestina bevindt.’ 
    ‘Jouw stem?’ 
        ‘Ja. Nu, als ik met jou praat is mijn stem door de telefoon in Haifa te horen.’ 

16 augustus 
Ik spreek af met Majid Khamra, die een boek over de geschiedenis van Haifa heeft geschreven. Hij neemt me mee naar de bouwwerf. ‘Hier stond geen kapperszaak,’ zegt hij overtuigend. Met een beweging van zijn arm nodigt hij me uit om hem te volgen. We wandelen een tiental meter richting het zuidoosten en steken de straat over. We lopen de Omar el-Khatabstraat af en slaan linksaf. We wandelen langs de gebouwen waar ooit Palestijnse winkeltjes stonden en waar nu een rommelmarkt is. We zien de minaret met het glazen monstrum erachter. Na enkele tientallen meters stopt Majid en draait hij zich naar links. ‘Hier stond de kapperszaak.’ Hij toont me de lage deur met een aluminium rolluik op de hoek van een huis met twee verdiepingen, volledig uit Arabische steen gemaakt. ‘Tot enkele jaren geleden stond er boven nog Al Itihad. Eenheid.’ Zo luidde wellicht de naam van Daouds kapperszaak. ‘Hiernaast was café Radio.’ 
    Ik denk dat ik het antwoord heb. Het huis stond daar waar vandaag de appartementsgebouwen verrijzen, en de kapperszaak is nog niet gesloopt. Uit vreugde wil ik Majid omhelzen. Het huis is niet meer, maar de kapperszaak staat er nog en ik heb een antwoord. De reis is niet voor niks geweest. 
    En nog het laatste bewijs. Ik krijg een bericht van Mohammads zus. Ze heeft een document uit 1943 gevonden waarop staat dat Daouds huis op Wadi Salib 16 stond. Nu weet ik het zeker. Het huis is er niet meer. Het gebouw met de kapperszaak staat er nog.
    Ik wacht tot de dag overgaat in de avond, wanneer Wadi Salib en omliggende straten stilaan leeglopen. Ik pak het zakje met de sjaal erin. Opnieuw daal ik af, langs twee trappen en over twee straten met moderne verkeerslichten. Ik loop langs het park. Om mij heen de geur van citroengras en rozemarijn. Langs olijfbomen en palmbomen kom ik bij de bouwwerf. 
    De sjaal kan ik niet zomaar tussen al dat beton achterlaten. Ik loop verder naar de Ottomaanse huizen. Ik kies het traphuis met een gewelf eronder en het huis ernaast. Het huis is half gesloopt, zonder dak, maar wel met mooie bogen boven de deur en met een ruimte die ooit een binnenhof geweest moet zijn. Ik neem de tijd. Ik staar naar het zakje met de sjaal. Het verhaal van die sjaal moet zich voortzetten. Hij is vanuit Syrië naar Slovenië gereisd en nu is hij opnieuw in het Midden-Oosten, waar Mohammads ouders grootgebracht zijn. Misschien wordt hij ooit opnieuw gevonden door iemand die hem zal gebruiken of cadeau zal geven. Misschien zal hij hier wachten totdat het huis gesloopt wordt en hij samen met de stenen naar de vuilstort wordt gebracht. Of wordt hij nog net op tijd opgemerkt door een werkman, die hem voor zijn vrouw en dochter mee zal nemen. Hoe dan ook, een deel van Mohammads familie zal voor altijd bij hun wortels blijven, op de plaats waar Mohammad zelf niet mag komen. 
    Ik ga terug naar de bouwwerf. Ik probeer me in te beelden hoe Daoud leefde. ’s Ochtends kuste hij Bagdad, Labiba en Soeleiman, trok de deur op Wadi Salib 16 dicht en ging naar zijn werk. Op straat kwam hij de buurvrouw Rahel tegen. Ze lachten naar elkaar en maakten afspraken over wanneer Rahel op Soeleiman zou passen. Ik kijk naar de zee, een paar honderd meter voor mij, waar ooit Daouds boot aangemeerd lag. Het lijkt alsof ik in zijn voetsporen treed als ik door de Omar el-Khatabi de kapperszaak nader. Voordat hij de rolluiken opendeed dronk hij in café Radio een koffie met kardemom. Daarna maakte hij de zaak klaar voor zijn klanten terwijl hij met andere winkeliers over alledaagse dingen praatte. Waar hadden zij het over op 20 april 1948? Wisten ze dat ze twee dagen later uit de stad verjaagd zouden worden? Hoe zijn ze aan het geweld van de Hagana ontsnapt? Met kinderen en alle bagage. 
    Ik wandel naar het westen, een beetje bergop in een stukje omhoog door de straat die ooit de naam Stanton Street droeg. Ik beland bij een ovaal gebouw met vier verdiepingen, een van de grootste en meest bekende Palestijnse gebouwen in deze stad. Stanton Street 83. Hier werkte Daouds dokter, dokter Kemal. Ik kijk naar een kerkhof, enkele meters van de praktijk verwijderd. Ik zie vernietigde grafstenen, verwaarloosde graven, wild gras en een straat die de begraafplaats in tweeën deelt. Hier had Daoud begraven moeten worden, alsook Bagdad, Soeleiman en Labiba. Vanaf het hoogste gedeelte van de begraafplaats loop ik terug richting de kapperszaak en dan naar de moskee. Zo loop ik de route die Daoud elke dag aflegde. 
    Ik blijf nog even staan bij een palmboom. Ik kies er een in het park naast de bouwwerf en kus hem. Ik doe wat Mohammad me vroeg. 
        ‘Je krijgt groeten van Soeleiman. En ook van Daoud. Mohammad. Samera. Bagdad. Labiba…’ 

1 september 
Mohammad bedekt zijn mond met zijn hand en staart zwijgend naar de computer. Hij kijkt hoe ik vanaf de trap in Haifa de sjaal in het lege huis gooi. 
    ‘Is het zo oké?’ vraag ik hem. 
    Hij zegt nog steeds niets. 
    ‘Wat wil je zeggen?’ 
    Hij haalt de hand van zijn mond, zijn gezicht klaart op. 
    ‘Ik wil nu bij mijn moeder zijn.’ 
    We gaan er eentje roken op het balkon. 
    ‘Ik heb je mijn moeders sjaal gegeven om hem naar Haifa te brengen. Daar zitten mijn genen in. En daar staat een nieuw huis. Het oude bestaat niet meer. Stap voor stap nadert alles zijn einde. Afgelopen. Toen ik keek hoe je die sjaal in het huis gooide had ik de neiging om mijn arm te strekken en hem te vangen.’ 
    Ik leg een stuk olijfzeep en een zakje gemalen kardemom uit Nablus op tafel, en ook een houten snijplank met een citaat van Darwish, die ik in Ramalla gekocht heb. 
    ‘Mahmoud Darwish zei dat het vaderland de herinnering is. Ben je het daarmee eens?’ vraag ik hem.
    ‘Het antwoord staat in Het parfum van Patrick Süskind. Een herinnering is een geur. Als je alles wat we hier op tafel hebben door elkaar mengt, krijg je een nieuwe geur, een nieuwe herinnering. Ik herinner me nog de geur van mijn moeders sjaal.’ 
    ‘Weet je nog hoe ze hem aan jou gegeven heeft?’ 
    ‘Toen ze gestorven was, heb ik haar nog warme hand vastgepakt. Ze had die sjaal toen om. Ik heb hem meegenomen. Ik heb niet gehuild.’
    Hij legde hem in de kast. Soms droeg hij hem om zijn hals, in Syrië, in Slovenië, onderweg. Tijdens de sombere nachten toen hij in Ljubljana op zijn asiel wachtte en het gevoel had dat de wereld zich om hem sloot, gebruikte hij hem als een deken. 
    ‘De textuur van de sjaal doet me denken aan de huid van mijn moeder. Ze is zacht. Ik word er blij van.’ 
    ‘Maar nu heb je die sjaal niet meer.’ 
    ‘Ach … wat echt telt is dat hij niet in Syrië is gebleven. Ik wil mijn herinneringen niet voor Assad achterlaten.’
    Nu is de sjaal in Palestina. En Palestina is voor Mohammad niet meer wat het ooit is geweest. ‘Tijdens de oorlog werden mijn herinneringen kapotgemaakt. Verwoeste steden en dode mensen. Dat is nu mijn geheugen. Syrië. Vroeger was het Palestina, ik heb het meegekregen van mijn vader en hij van zijn vader. Maar ik ken elke steen in Aleppo. Dat is nu mijn geheugen.’
    Eigenlijk heeft hij niet één geheugen maar maar liefst drie. ‘Ik heb drie thuislanden, drie naties en drie geheugens. Soms zijn ze dooreengevlochten, soms niet. Af en toe wordt er een levendiger dan de andere twee. Toen je in Palestina was, kwam dat deel van mijn geheugen tot leven. Mijn gevoel was met jou. Jij was daar en ik hier. Te gek.’
    Als we het over het geheugen hebben kunnen we niet om de herinneringen heen, die we nog niet hebben.
    ‘Ik heb over je geschreven, weet je,’ ging Mohammad verder. 
    ‘Echt waar?’ 
    ‘Ik heb geschreven dat je een vogel bent. Je stapte in het vliegtuig, je vloog weg en kwam terug.’
    ‘En jij mag niet vliegen.’ 
    ‘Vliegen. Ik zou het graag willen. Waarheen ook. Misschien kom ik dan terug, misschien ook niet. Maar ik zou het graag eens meemaken.’ 
    ‘Weet je echt niet waar je het liefst wil belanden?’ 
    ‘Ik kan niet zeggen wat de toekomst brengt. Maar ik weet één ding. Als ik ooit naar Palestina ga, zal ik snel willen terugkeren. Als ik naar Syrië ga dan weet ik het niet. Ik weet het niet.’

More by Staša Pavlović

Hommeldal, of wat er is gebeurd in Strmičnik in de looptijd van een weekpasje

Dag 0 Zijn vingers gleden weer bijna als vanzelf naar zijn mobieltje, dat naast zijn soepbord lag. Dat wil niet zeggen dat hij iets ontzettends spannends had verwacht, hij deed het meer uit gewoonte… Telkens als hij thuis op bezoek kwam had hij de datingapp liever uitgezet. En hij wist nog steeds niet zeker of hij dat voor zichzelf en voor zijn familie deed – hij wou ze niet in verlegenheid brengen – of dat hij zichzelf zo beschermde voor het tweedehands ongemak: hij kon het idee niet verdragen de zielige pseudoniemen en triestige, halfwazige foto’s van zijn mededorpelingen te zien, de mensen...
Translated from SL to NL by Staša Pavlović
Written in SL by Agata Tomažič

Paarden en demonen

Ik herinner me gisteren nog als de dag van gisteren. In Brussel nam ik de trein – twee treinen eigenlijk, want ik moest overstappen – naar Den Haag, en dat alleen om één enkel schilderij te zien.     Ik werd bezeten door een demon van obsessief verlangen, er was geen keuze, dus ik moest gewoon gaan.     Maar mijn reis verliep helemaal niet zoals ik verwacht had – een mooie, ontspannen reis naar Nederland – en dat besefte ik zodra ik het hotel uit liep, waarmee ik ook alles en iedereen achter me liet.     Op station Brussel-Noord stapte ik bijna op de verkeerde trein, omdat ik naar de vertrekti...
Translated from SL to NL by Staša Pavlović
Written in SL by Mirt Komel

Dagboek

21 augustus  Mijn naam is Erik Tlomm en dit is mijn dagboek. Het schrijven is me aanbevolen door mijn psychiater, blijkbaar om het herstel te bevorderen. Maar tot wie moet ik me eigenlijk richten? Tot hem? Tot mijn vrouw Lina? Hij zal mijn notities toch niet aan haar laten zien? Op mijn twijfels reageerde hij met: ‘Richt u maar tot uzelf.’ Ik heb dus een lederen notitieblokje gekocht en heb me achter mijn bureau gezet om een dagboek te schrijven, maar ik kan me niet onttrekken aan het vreemde gevoel dat ik nog voor iemand anders schrijf – maar voor wie dan?  22 augustus  Laat me mijn eerste d...
Translated from SL to NL by Staša Pavlović
Written in SL by Mirt Komel

Ik deel de lucht met de vogels

Soms wordt het echt ondraaglijk. Ze smakken zo luid dat ik er wakker van werd. Daarnaast kibbelen ze over wie de lekkerste hap gaat krijgen, dus terug in slaap vallen kan ik ook niet. Ik hoor alles, hoewel de ramen dubbel glas hebben en goed sluiten. De ene wil een pompoenpit, de andere lijnzaad, want die zijn zo knapperig, de jongsten grijpen naar broodkruimels, de vrouwtjes hebben geen zin in een vetbol. Wie had ooit gedacht dat zanglijsters, roodborstjes, pimpelmeesjes en groenvinken niet alles wat hun snavels tegenkomen in hun buikjes willen proppen. Die bewoners van ons park zijn behoorli...
Translated from SL to NL by Staša Pavlović
Written in SL by Agata Tomažič

Very Important Person

Ik staarde weer de hele dag… naar de lichtgevende cijfers boven de lift. 8… 7… 6… 5… 4… 3… 2… 1… ‘Goedendag, mijnheer Seljak.’ Ik zeg hem altijd gedag, want ik doe mijn werk professioneel. Hij beantwoordt mijn groet met zwijgen, ook hij gedraagt zich professioneel. Als ik geluk heb, licht in zijn stenen gezicht een rimpeltje op. Als hij een goede dag heeft, fronst hij zijn rechter wenkbrauw, wat betekent: ‘Ik weet dat je er bent, maar mijn gedachten zijn die van een directeur.’ Ik heb al zo vaak besloten dat ik hem met rust ga laten. Dat ik zijn negeren met negeren zou beantwoorden. Maar mijn...
Translated from SL to NL by Staša Pavlović
Written in SL by Andraž Rožman
More in NL

Een lichaam opzetten

Er zitten hele werelden onder onze huid. Tenminste, als je de illustraties mag geloven. Soms weet ik het niet zeker. Ik pak mijn sleutelbeen vast. Het steekt naar buiten als je je schouders optrekt. Dat doe ik vaak. Het sleutelbeen is een stevig botje, maar dun. Ik zou het kunnen breken. Misschien niet met mijn blote handen, maar als ik iets zwaars ertegenaan sla, dat massieve stenen beeld bijvoorbeeld, dan zeker. Er is niet veel nodig om uit elkaar te vallen. Je hoeft je maar één keer te verslikken en het is gebeurd. Waar blijven de propjes die het verkeerde gat in schieten? Voorbij de amande...
Written in NL by Nikki Dekker

Frankly, my dear, I don’t give a damn.

Marek gooit me op bed en er lijkt iets door hem heen te schieten wat bij mij in combinatie met hoe hij me vasthoudt een volledig verlies van oriëntatie veroorzaakt, alsof ons bed plots een lawine is waarin hij me begraaft, en ik ben vergeten waar boven is en waar onder. Alles bij elkaar duurt het amper een seconde, zijn druk op mij en hoe hij kijkt, het volgende ogenblik vist hij me alweer uit de lawine en hoewel ik in horizontale positie blijf, is het haast verdacht duidelijk waar boven is en waar onder. En pas nu komt het binnen bij me, nu dringt het tot me door, maar ergens toch ook maar ha...
Translated from CZ to NL by Annette Manni
Written in CZ by Lucie Faulerová

Hydro

‘Niets beter dan thuiskomen,’ zegt Saúl, en hij doet zijn ringen een voor  een af.  Ivanka loopt naar het midden van de hut en blijft daar staan. Ze  wacht nog even. Ze kijkt toe hoe hij in de weer is aan de rand van het bed,  haastig, zodat het rode licht zijn zwaarlijvigheid verzacht en zijn ademha ling versmelt met het geruis van de oceaan. Hij heeft de kamer zelfs zorg vuldig bezaaid met kleine eilandjes van zichzelf. Hij heeft snel zijn  schoenen uitgetrokken. Zijn colbert valt slap over de staande kapstok. Zijn  manchetknopen en zijn vlinderdas legt hij op het nachtkastje. Wat voorko men...
Translated from ES to NL by Heleen Oomen
Written in ES by Matías Candeira

Kalk

Kijk, het verkalken van zo’n douchekop, dat duurt dus best een tijdje. Nu ik hier met de douchekopslang om mijn nek half in de gang en half over de trap hang, denk ik: als mijn maten de badkamer hadden gezien, hadden ze het kunnen weten. Als ze allemaal één keer naar boven waren gegaan, zoals Emma die ene middag, dan hadden ze de douchekop bekeken, de kraan open en dicht gedraaid, naar de verkalkte glazen douchewand gekeken, mijn haastig afgeschoren stoppels in de wastafel zien liggen en geweten: die jongen ligt er helemaal af, we moeten hem redden. De badkamer was de doorslag geweest, maar ki...
Written in NL by Lisa Weeda

Een wildvreemde stad

Een wildvreemde stad Amsterdam was tegen het vallen van de herfst kleurig en grillig. Zon en regen wisselden elkaar af als de weesgegroetjes op een rozenkrans. Tijdens een felle hoosbui stond ik onder een brug en wachtte tot de regen stopte. Ik had een fietstochtje in de omgeving van Amsterdam gepland. Ik wilde de beroemde polders zien, de door slootjes doorkruiste diepgroene weilanden met dominante windmolens die hun wieken uitstrekken als vogelverschrikkers. Het zou mijn eerste uitje worden in een nieuwe stad. De eerste ervaring waarmee min of meer het begin werd ingeluid van de vriendschap...
Translated from CZ to NL by Annette Manni
Written in CZ by Anna Háblová

De Dageraadlaan: het begin

Iedereen heeft het recht, en dit is een goddelijk recht, wat ook niet anders  kan, op een laatste zin, het hoeft niet per se een lange zin te zijn, hij hoeft  ook niet te lijken op een afscheidsboodschap, maar het is wel van belang dat hij waar is, zo veel waarheid als er tenminste in een zin past, ook al is het  dan de laatste, want de waarheid heeft de neiging om grillig te zijn, wat niet  wil zeggen dat ze niet bestaat, ze bestaat wel degelijk, en moet ook gezegd  worden, al kan ze niet gezegd worden in een verhaal, want een verhaal heeft  zijn eigen waarheid, die niet hetzelfde is als de w...
Translated from RO to NL by Jan Willem Bos
Written in RO by Andrei Crăciun